کمبود شديد مسکن و نياز به توليد انبوه آن براي جبران نيازهاي روزافزون جامعه، نهادها و سازمانهاي مسئول ساخت وساز در کشور را به سمت صنعتي سازي توليد مسکن هدايت کرده است. خوشبختانه قوانين و دستور العمل هاي مناسبي در سال هاي اخیر براي تسهيل حرکت به سمت اين هدف تدوين گرديده است . یکی از روش هایی که در زمینه صنعتی سازی ساختمان ها در سالیان نسبتا طولانی در ایران کاربرد داشته است ، روش ساخت و ساز با استفاده از سازه های پیشساخته بتنی است . مرتضی مدحخوان عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی اصفهان و مشاور تحقیق و توسعه شرکت بناهای پیش ساخته دیسمان مزایای استفاده از این روش را تشریح کرد .
امروزه استفاده از سازه هاي پيش ساخته بتني در صنعت ساختمان سازي به عنوان يکي از بهترين راهکار هاي صنعتي سازي در دنيا مورد توجه فراوان مهندسان قرار گرفته است. استفاده از سازههاي پيشساخته بتني مزاياي فراواني دارد که از آن جمله ميتوان به مواردی همچون سرعت بالا در اجرای سازه،کاهش هزينههاي ساخت، کيفيت بالاي قطعات، امکان انبار کردن قطعات، قابليت اجرا در شرايط سخت جوي، ساخت سازههاي موقت و استفاده مجدد از قطعات، کنترل آسانترخزش و انقباض قطعات پيشساخته، استفاده از نيروهاي انساني ماهرتر و تعداد کمتر و قابليت برنامه ريزي و کنترل بهتر پروژه اشاره کرد.
مزایای استفاده از سازههاي پيشساختهی بتني
سرعت بالا در اجرای سازه
کاهش هزينههاي ساخت
کيفيت بالاي قطعات
امکان انبار کردن قطعات
قابليت اجرا در شرايط سخت جوي
ساخت سازههاي موقت و استفاده مجدد از قطعات
کنترل آسانتر خزش و انقباض قطعات پيشساخته
استفاده از نيروهاي انساني ماهرتر و تعداد کمتر
قابليت برنامه ريزي و کنترل بهتر پروژه
علاوه بر مزایای بسیار زیاد سازههای پیشساخته بتنی، اینگونه سازهها از محدودیتهایی نیز بر خوردارند که میتوان به نياز به سرمايهگذاري اوليه زياد، طراحي و در نظر گرفتن تمهيدات خاص جهت جابهجايي و اجراي قطعات و محدوديت در ابعاد و وزن قطعات اشاره کرد. تجربههاي تلخ گذشته در فروريزي اين سازهها درسالهاي دور بر اثر بارهاي جانبي ناشي از زلزله، محققين را برآن داشته است تا تحقيقات خود را در زمينههاي عملکرد، طراحي و ساخت اين سازهها گسترش دهند. عمده تحقيقات انجام شده علاوه بر روشهاي طراحي و نحوه لحاظ کردن بارهاي اضافي نظير بار حمل ونقل اعضاء و محدوديت ابعادِ اعضاء، ارائه جزییات مناسب براي اتصالات اعضاي پيش ساخته باربر قائم و جانبي بوده است؛ به طوريکه بتوانند عملکرد لازم را برای تحمل بارهای وارده داشته باشند.
ارائه جزییات مناسب و البته اجرايي اعضای پیشساخته بتنی و اتصالات اعضاي پيشساخته به يکديگر، استفاده از المان-هاي باربر جانبي مانند ديوار برشی درجا مطابق شکل 1 در قابهای با اتصالات مفصلی تیر به ستون و یا قابهای با تعداد طبقات زیاد با اتصالات گیردار میتواند تا حد زیادی به بالا بردن عملکرد مناسب در هنگام وقوع زلزلههای قدرتمند کمک شایانی کند. این سیستم سازه ای با معرفی به مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی در سال 1386، به عنوان سیستم نوین ساختمانی از طرف مرکز شناسایی شد.
علاوه بر اسکلت پیشساخته بتنی، دیوارهای داخلی و خارجی ساختمان نیز حجم قابل توجهی از اجراء آن را به خود اختصاص میدهند که با پیشساخته کردن آنها میتوان در بالا بردن سرعت و کیفیت اجراء ساختمان تاثیر گذاشت. در طراحی دیوارهای پیشساخته بایستی عواملی از قبیل سبکسازی، عایق بودن در برابر صوت و حرارت، ایستایی در برابر نیروهای جانبی ناشی از باد و زلزله، مقاومت در برابر آتشسوزی، آسانی و سرعت اجراء و حداقل نمودن فعالیتهای نازککاری در محل پروژه را پیشبینی کرد.
همچنین در رابطه با دیوارهای پیرامونی بایستی به نمای ساختمان با استفاده از مصالح نوین نیز توجه ویژه کرد؛ در حالی که دیوارهای خارجی دارای مقاومت و دوام خوبی در برابر عوامل محیطی باشند از ظاهری زیبا و شکیل نیز برخوردار باشند. از اینرو استفاده از المانهای پیشساخته از بتن مسلح شده به الیاف شیشه (GFRC) جهت دیوارهای نما پیشنهاد میگردد. شکل 2 یک نمونهی اجرا شده از این نوع دیوارها را نشان میدهد.





